Wanneer is sprake van oplevering en waarom is het zo belangrijk om daarvan bewust te zijn?

De hoofdregel: aanvaarding van het werk door de opdrachtgever

De wet stelt als hoofdregel dat een werk is opgeleverd zodra de opdrachtgever het aanvaardt. Vanaf dat moment is het werk voor risico van de opdrachtgever (die het dus ook tijdig moet verzekeren) en nadien kan de opdrachtgever in beginsel niet meer klagen over gebreken die hij voor of bij de oplevering had kunnen opmerken. En er kleven nog meer juridische gevolgen aan. Daarover meer in deze blog.

Het kan slecht voor de opdrachtgever uitpakken als de oplevering plaatsvindt zonder dat hij zich daarvan bewust is. Dat gebeurt nogal eens omdat de oplevering niet volgens vaste, formele handelingen behoeft te verlopen, maar vormvrij is. Een oplevering kan zelfs stilzwijgend plaatsvinden. De wet bepaalt namelijk, dat als de aannemer te kennen heeft gegeven dat het werk gereed is, de opdrachtgever het binnen een redelijke termijn moet keuren. Doet hij dat niet, dan geldt het werk als aanvaard, waarmee de oplevering mogelijk onopgemerkt tot stand komt.

Als op de aannemingsovereenkomst de UAV of UAV-GC van toepassing zijn, gelden enigszins andere regels. Daarop zal ik nu niet nader ingaan.

Wat is een redelijke termijn?

De wet biedt geen aanknopingspunt voor een antwoord op de vraag wat een redelijke termijn voor opneming van het werk is, de rechtspraak wel. Daaruit volgt dat de omstandigheden van het geval en de geldende gebruiken bepalend zijn. Daarbij is onder meer van belang of het werk eenvoudig van aard is of meer complex. In het ene geval kan de redelijke termijn waarbinnen de opdrachtgever het werk moet keuren bijvoorbeeld 8 dagen zijn, in een ander geval misschien wel 2 maanden.

Wanneer vangt de termijn aan?

Vervolgens is ook relevant wanneer de (redelijke) termijn aanvangt. Zoals gezegd, is dat vanaf het moment dat de aannemer aan de opdrachtgever te kennen heeft gegeven dat het werk gereed is voor oplevering. Maar omdat die kennisgeving vormvrij is, hoeft hij niet per brief of mail te worden gedaan. Hij kan ook mondeling plaatsvinden of zelfs besloten liggen in de handelwijze of houding van de aannemer. Uit de rechtspraak volgt bijvoorbeeld dat toezending van de eindfactuur aan de opdrachtgever erop kan duiden dat de aannemer het werk gereed acht, zonder dat de aannemer dat nog expliciet aan de opdrachtgever behoeft te melden.

De opdrachtgever moet dus goed opletten, zeker waar het de berichtgeving en handelwijze van de aannemer betreft. Hij kan zich geen passieve houding veroorloven.

Stilzwijgende aanvaarding

Ook de aanvaarding van het werk door de opdrachtgever is vormvrij. Zo geldt de feitelijke ingebruikneming van een werk door de opdrachtgever in de regel als een aanvaarding ervan. In de regel, want uit de rechtspraak volgt dat er ook weer uitzonderingen op kunnen bestaan, bijvoorbeeld als de ingebruikneming plaatsvond vanwege een noodsituatie.

Onvoldoende oplettendheid of slordigheid bij de naleving van de regels van oplevering door met name de opdrachtgever kan schrijnende situaties tot gevolg hebben. Een concreet voorbeeld uit de rechtspraak betreft een opdrachtgever die zijn architect naar de oplevering stuurde maar naliet om de door de architect geconstateerde gebreken aan het werk direct aan de aannemer te melden. Daar kwam hij pas enige tijd later mee. Te laat oordeelde Gerechtshof in Arnhem-Leeuwarden in 2021 in hoger beroep. Het werk werd beschouwd stilzwijgend te zijn aanvaard, zonder aanwijzing van gebreken. Hetzelfde oordeel viel de opdrachtgever ten deel die weliswaar schriftelijk bij de aannemer over de kwaliteit van het gereed gemelde werk had geklaagd, maar volgens Gerechtshof Amsterdam in zijn brief aan de aannemer te vaag was gebleven over welke gebreken hij nu precies bedoelde. Zelfs een handgebaar van de opdrachtgever kon in een zaak die in 2020 werd beslecht door Rechtbank Gelderland worden aangemerkt als een aanvaarding van het werk.

Contact

Twijfelt u over de juiste van gang van zaken met betrekking tot een oplevering? Neem dan geen onnodige risico’s en laat u adviseren! Voor vragen hierover kunt u altijd contact met mij opnemen.